Giới thiệu

Được thành lập vào năm 2013 và có trụ sở tại Boston, Hoa Kỳ, Circle là một công ty fintech toàn cầu hàng đầu, cam kết phục vụ các doanh nghiệp và cá nhân thông qua công nghệ blockchain và tiền tệ kỹ thuật số. Circle là nhà phát hành stablecoin USDC (và EURC được hỗ trợ bởi euro). Tính đến năm 2025, USDC có vốn hóa thị trường khoảng 61 tỷ USD, khiến nó trở thành stablecoin lớn thứ hai trên toàn cầu sau USDT của Tether. Việc sử dụng rộng rãi USDC đã đưa Circle trở thành một nhà cung cấp cơ sở hạ tầng quan trọng trong ngành công nghiệp tiền điện tử, thu hút sự chú ý đáng kể từ các cơ quan quản lý và nhà đầu tư.

• Nền tảng thành lập:Circle được thành lập bởi Jeremy Allaire và Sean Neville. Ban đầu cung cấp các khoản thanh toán kỹ thuật số ngang hàng thông qua Circle Pay, công ty đã chuyển hướng sang phát hành stablecoin và hạ tầng tài chính tiền điện tử.
• Tình trạng Stablecoin:USDC áp dụng mô hình dự trữ 1:1 USD, cho phép thanh toán và quản lý tài sản xuyên biên giới thuận tiện. Đến năm 2025, thị trường stablecoin toàn cầu vượt quá 240 tỷ USD, với USDT và USDC chiếm khoảng 90% tổng cộng.

Mô hình kinh doanh và cơ chế USDC

Kinh doanh chính của Circle liên quan đến việc phát hành stablecoin USDC gắn với USD và đầu tư các dự trữ fiat tương ứng vào các tài sản có rủi ro thấp để tạo ra lợi nhuận.

• Phát hành Stablecoin: Khi người dùng mua USDC, số USD tương đương được gửi vào tài khoản của Circle, và USDC được tạo ra tương ứng. Khi đổi lại, người dùng có thể trao đổi USDC về USD theo tỷ lệ 1:1. USDC lưu thông trên nhiều blockchain (ví dụ: Ethereum, Solana), cho phép thanh toán trên chuỗi theo thời gian thực.
• Quản lý Dự trữ:Circle đầu tư vào các quỹ dự trữ trong một danh mục các tài sản có tính thanh khoản cao và rủi ro thấp, bao gồm các hóa đơn kho bạc Mỹ, các thỏa thuận mua lại qua đêm và tiền gửi ngân hàng. Theo báo cáo tài chính năm 2024 của Circle, khoảng 99% doanh thu của họ đến từ thu nhập lãi dự trữ (doanh thu tổng cộng là 1.676 tỷ USD, trong đó 1.661 tỷ USD từ dự trữ).
• Minh bạch và Kiểm toán:USDC hoạt động trên cơ sở dự trữ đầy đủ, với các dự trữ được phân tách khỏi quỹ hoạt động của Circle. Các thông báo dự trữ hàng tuần và kiểm toán hàng tháng bởi các công ty kế toán hàng đầu (ví dụ: Deloitte) xác minh rằng các dự trữ bằng hoặc lớn hơn USDC đang lưu hành. Ví dụ, Deloitte kiểm toán các báo cáo dự trữ USDC (tính đến ngày 13 tháng 4 năm 2025).

Phân tích so sánh: USDC so với các stablecoin khác

USDC không phải là người chơi duy nhất trong thị trường stablecoin. Nó hoạt động trong một hệ sinh thái cạnh tranh cao và ngày càng đa dạng. Để hiểu giá trị độc đáo của USDC, cần so sánh nó với USDT, DAI và các đối thủ mới như USD1.

Bảng so sánh Stablecoin

USDC so với USDT: Quy định và tính minh bạch

USDC so với USDT: Quy định và Tính minh bạch

Mặc dù USDT chiếm ưu thế về vốn hóa thị trường, USDC được coi là vượt trội hơn về khả năng tuân thủ và tính minh bạch. Các báo cáo dự trữ hàng tháng từ kiểm toán viên và việc tuân thủ các tiêu chuẩn quy định của Hoa Kỳ đã giúp USDC có được sự tin tưởng cao hơn từ các chính phủ và khách hàng tổ chức.

Ngược lại, tính minh bạch của USDT thường bị đặt câu hỏi. Các cuộc điều tra và hình phạt từ CFTC của Mỹ và NYAG trong giai đoạn 2021–2022 đã khiến các nhà đầu tư thận trọng ưa chuộng USDC cho các cặp giao dịch và như một tài sản an toàn.

USDC so với DAI: Tập trung so với Phi tập trung

DAI, được phát triển bởi MakerDAO (nay đã đổi thương hiệu thành Sky), là một stablecoin phi tập trung được hỗ trợ bởi tài sản thế chấp trên chuỗi. Nó cung cấp các đặc tính không cần sự cho phép và kháng cự kiểm duyệt, và được sử dụng rộng rãi trong các giao thức cho vay DeFi. Tuy nhiên, DAI phải đối mặt với "những thỏa hiệp về tính tập trung" do sự phụ thuộc nặng nề vào USDC làm tài sản thế chấp.

Sự phụ thuộc này trở nên rõ ràng trong sự cố tách rời USDC năm 2023, buộc MakerDAO phải khởi động các kế hoạch phi tập trung như Spark Protocol và Kế hoạch Cuối cùng. Tuy nhiên, sự ổn định hiện tại của DAI vẫn chủ yếu được hỗ trợ bởi USDC, làm mờ đi vị thế của nó như một stablecoin phi tập trung thực sự độc lập.

USDC so với USD1: Những người mới và sự khác biệt chiến lược

USD1, được ra mắt bởi DWF Labs vào cuối năm 2024, là một dự án stablecoin thế hệ tiếp theo tập trung vào "Tài sản thế giới thực (RWA) + Phát hành Stablecoin." Được hỗ trợ hoàn toàn bởi các tài sản của Bộ Tài chính Hoa Kỳ và kết hợp lưu ký CeFi với phát hành trên chuỗi, USD1 nhằm thiết lập một hệ thống thanh toán đa lớp tập trung xung quanh các sàn giao dịch.

Hình ảnh từ:https://www.gate.com/trade/USD1_USDT

Mặc dù vẫn còn nhỏ trong vốn hóa thị trường, USD1 đang nhanh chóng thu hút sự chú ý trên các nền tảng như Gate, thể hiện sự tích hợp tài nguyên mạnh mẽ. Về mặt cơ bản, USDC đại diện cho "sự số hóa fiat" dựa trên hệ thống ngân hàng của Hoa Kỳ, trong khi USD1 phù hợp hơn với "tín dụng bảo quản" trong môi trường CeFi. Để USD1 có thể thách thức nghiêm túc USDC, nó phải ngang bằng hoặc vượt trội trong các lĩnh vực như phê duyệt quy định, niềm tin vào dự trữ và độ sâu thị trường.

Vai trò chiến lược của USDC trong bối cảnh đa stablecoin

Khi cảnh quan stablecoin trở nên ngày càng phân mảnh, USDC đang định vị mình như một trong những lựa chọn tuân thủ và đáng tin cậy nhất, với sự chú trọng ngày càng tăng vào chính phủ, ngân hàng, thanh toán xuyên biên giới và khách hàng doanh nghiệp. Mặc dù nó có thể không phải là stablecoin có tính thanh khoản cao nhất, nhưng có khả năng nó là stablecoin được các tổ chức tin cậy nhất.

Trong những năm tới, các khuôn khổ quy định như MiCA ở EU, luật về stablecoin tại Hoa Kỳ, và các thử nghiệm tiền tệ kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC) sẽ yêu cầu USDC hoạt động một cách nghiêm ngặt trong các ranh giới pháp lý. Do đó, Circle sẽ cần tăng cường hợp tác với các cơ quan quản lý, kiểm toán viên và các tổ chức tài chính truyền thống, thay vì chỉ dựa vào sự phát triển trong hệ sinh thái crypto.

Biểu đồ Thị phần Stablecoin (Dự báo tháng 6 năm 2025) (Nguồn: Gate Learn của Max)

• USDT (~$112B): Khoảng 68% của thị trường
• USDC (~$32B): Khoảng 19%
• DAI (~$5B): Khoảng 3%
• Khác (bao gồm USD1): Khoảng 10%

Chiến lược Công nghệ và Tuân thủ

Circle đang xây dựng một mạng lưới thanh toán mở dựa trên blockchain trong khi nhấn mạnh sự tuân thủ quy định để tạo dựng niềm tin từ các tổ chức.

• Đổi mới công nghệ:Circle đã ra mắt Mạng Thanh Toán Circle (CPN), tận dụng USDC/EURC để kết nối các tổ chức tài chính toàn cầu cho các thanh toán xuyên biên giới tuân thủ, thời gian thực. CPN được thiết kế để thay thế hệ thống SWIFT truyền thống, sử dụng blockchain như một lớp thanh toán để giảm chi phí, cải thiện tốc độ và hỗ trợ khả năng lập trình. Hơn 20 tổ chức (ví dụ: WorldRemit, Yellow Card, Fireblocks) đã tham gia CPN, với Standard Chartered và Deutsche Bank làm cố vấn.
• Cấp phép quy định:Circle ưu tiên tuân thủ và đã取得 giấy phép tài chính ở nhiều khu vực pháp lý khác nhau. Công ty con của nó, Circle Internet Financial, LLC, nắm giữ BitLicense và giấy phép chuyển tiền từ Sở Dịch vụ Tài chính New York (NYDFS). Nó cũng duy trì Giấy phép Chuyển tiền ở nhiều tiểu bang của Mỹ và tuân thủ các yêu cầu về AML và KYC. Stablecoin EURC của nó tuân thủ quy định MiCA của EU, yêu cầu dự trữ được hỗ trợ bởi các tài sản được định giá bằng euro.
• Lợi ích tuân thủ:Sự minh bạch và lập trường quy định chủ động của Circle đã đặt ra tiêu chuẩn cho ngành stablecoin. Cam kết thực hiện kiểm toán hàng quý của nó tương phản với các thông tin công bố có chọn lọc của các đối thủ như USDT, giúp thu hút vốn từ các tổ chức và giảm bớt lo ngại về quy định.

Lịch sử phát triển và tài trợ

Circle bắt đầu như một ứng dụng thanh toán Bitcoin và đã phát triển qua nhiều vòng gọi vốn và các cột mốctrở thành một thế lực stablecoin.

• Giai đoạn đầu và tài trợ:Được thành lập vào năm 2013, Circle đã huy động được 60 triệu đô la trong vòng gọi vốn Series D vào năm 2016, do IDG Capital dẫn đầu. Năm 2018, công ty đã có thêm 110 triệu đô la trong vòng gọi vốn Series E, do Bitmain dẫn đầu, với sự tham gia của Accel, IDG và những nhà đầu tư khác.
• Khởi động USDC:Vào năm 2018, Circle đã hợp tác với Coinbase để đồng sáng lập Trung tâm Consortium và ra mắt stablecoin USDC. Liên minh này đã quản lý các khoản tiền gửi USD một cách tập thể và giới thiệu một token được hỗ trợ bởi USD, tuân thủ quy định.
• Vốn tài trợ tiếp theo:Vào tháng 5 năm 2021, Circle đã thông báo về việc huy động 440 triệu đô la từ các nhà đầu tư bao gồm Tập đoàn Tiền tệ Kỹ thuật số (DCG), Fidelity và FTX. Các quỹ này được sử dụng để mở rộng hệ sinh thái và dịch vụ USDC.
• Nỗ lực Niêm yết SPAC:Vào năm 2022, Circle đã lên kế hoạch để trở thành công ty đại chúng thông qua việc sáp nhập SPAC với định giá 9 tỷ USD. Tuy nhiên, thỏa thuận đã bị hủy bỏ vào tháng 12 năm 2022. CEO Allaire đã bày tỏ sự thất vọng nhưng khẳng định cam kết của họ về việc cuối cùng sẽ niêm yết.
• Quản lý hoàn toàn USDC:Vào tháng 8 năm 2023, Circle đã mua lại 50% cổ phần còn lại trong Centre từ Coinbase với giá khoảng 209,9 triệu USD bằng cổ phiếu, nắm quyền kiểm soát hoàn toàn khung USDC. Centre đã bị giải thể vào tháng 12 năm 2023 và được sáp nhập vào một công ty con hoàn toàn thuộc sở hữu.
• Hiệu suất tài chính:Tính đến tháng 3 năm 2025, Circle quản lý dự trữ USDC khoảng 59,976 tỷ USD (trung bình hàng tháng: 54,136 tỷ USD). Doanh thu tăng từ 772 triệu USD năm 2022 lên 1,676 tỷ USD năm 2024, chủ yếu nhờ vào thu nhập lãi. Lợi nhuận ròng lần lượt là -38,1 triệu USD (2022), 269 triệu USD (2023) và 167 triệu USD (2024), cho thấy sự chuyển biến sang có lãi.

Cột mốc IPO Mới Nhất

Vào ngày 5 tháng 6 năm 2025, Circle đã niêm yết thành công trên Sở Giao dịch Chứng khoán New York (NYSE) dưới mã chứng khoán "CRCL," trở thành nhà phát hành stablecoin công khai đầu tiên.

• Giá cả và kích thước IPO:Circle đã phát hành 34 triệu cổ phiếu hạng A với giá 31 đô la mỗi cổ phiếu (cao hơn so với mức dự kiến từ 27 đến 28 đô la), thu về khoảng 1,1 tỷ đô la từ công ty và các cổ đông hiện tại. Định giá trước IPO khoảng 6,9 tỷ đô la (8,1 tỷ đô la trên cơ sở pha loãng hoàn toàn). JPMorgan, Goldman Sachs và Citi đã đóng vai trò là các nhà bảo lãnh chính.
• Nhà đầu tư chính:Các tổ chức nổi bật như ARK Invest đã cam kết mua tới 150 triệu USD cổ phiếu. Tập đoàn Blackstone nhằm mua khoảng 10% của đợt chào bán. IPO đã chứng kiến mức độ đăng ký vượt quá 25 lần, phản ánh sự quan tâm mạnh mẽ từ nhà đầu tư.
• Hiệu suất Ngày Đầu Tiên:Cổ phiếu của Circle mở cửa ở mức $69 và đóng cửa ở mức $83.23, tương ứng với mức tăng 168% và vốn hóa thị trường gần 18 tỷ USD (đã pha loãng hoàn toàn). Giao dịch đã bị tạm dừng nhiều lần do sự biến động. Màn ra mắt mạnh mẽ được xem là một tín hiệu tích cực cho các công ty tiền điện tử khác đang xem xét IPO tại Mỹ.
• Ý nghĩa:Việc niêm yết của Circle là đợt IPO crypto lớn nhất kể từ Coinbase (2021) và là đợt đầu tiên trong số các nhà phát hành stablecoin. Đợt IPO cung cấp quyền truy cập vào thị trường vốn công khai và sự minh bạch cao hơn, báo hiệu sự chấp nhận ngày càng tăng của công chúng đối với tài sản kỹ thuật số.

Tác động đến Ngành Crypto, Quy định, và Nhà đầu tư

IPO của Circle và USDCnhanh chóngtăng trưởng có những tác động rộng rãi đến thị trường crypto và hệ sinh thái tài chính.

• Thúc đẩy lĩnh vực Crypto:Việc IPO thành công của Circle là một động lực tự tin cho ngành công nghiệp tiền điện tử. Các nhà phân tích kỳ vọng nhiều công ty tiền điện tử chất lượng cao sẽ theo chân, thu hút vốn truyền thống và giảm bớt rào cản huy động vốn. Một làn sóng niêm yết các nhà phát hành stablecoin có thể mở rộng các tùy chọn đầu tư trên thị trường.
• Minh bạch và Niềm tin Thị trường:Là một công ty đại chúng, Circle phải đáp ứng các tiêu chuẩn công khai nghiêm ngặt, tăng cường tính minh bạch của USDC. So với các thông tin công bố có chọn lọc của USDT, mô hình minh bạch của Circle có thể trở thành chuẩn mực trong ngành. Việc IPO và sự hỗ trợ của các cơ quan quản lý Hoa Kỳ là dấu hiệu của sự chấp nhận crypto chính thống.
• Xu hướng quy định: Quốc hội Hoa Kỳ đang thúc đẩy luật về stablecoin. Đạo luật GENIUS, đã được thông qua tại Thượng viện, yêu cầu đảm bảo 1:1 USD và cấm thanh toán lãi suất trên stablecoin. Nó yêu cầu rằng stablecoin thanh toán phải được bảo đảm bởi Trái phiếu Kho bạc Hoa Kỳ—kết nối việc phát hành stablecoin trực tiếp với nhu cầu của Kho bạc. Tại Hồng Kông, các quy định mới năm 2025 yêu cầu bảo đảm dự trữ đầy đủ và cấp phép. Những phát triển này có thể mang lại lợi thế tuân thủ cho USDC nhưng lại đặt ra hạn chế về lợi nhuận.
• Công nghệ tài chính và Thanh toán:Mạng lưới thanh toán dựa trên blockchain của Circle nhằm thay thế các hệ thống thanh toán xuyên biên giới truyền thống. Nếu được chấp nhận rộng rãi, USDC có thể trở thành một công cụ quan trọng cho các thanh toán thể chế. Các ngân hàng lớn và fintech đang thử nghiệm các trường hợp sử dụng stablecoin. Các nhà phân tích dự đoán thị trường stablecoin có thể đạt giá trị hàng nghìn tỷ đô la vào năm 2030 dưới các quy định rõ ràng—định vị hạ tầng của Circle như một lực lượng chính trong chuyển đổi đô la kỹ thuật số.

Lợi ích và rủi ro của USDC

Lợi ích:

• Minh bạch cao:Công bố dự trữ thường xuyên và kiểm toán từ bên thứ ba.
• Phát hành rộng rãi:Sự chấp nhận đa chuỗi và của các tổ chức trên các sàn giao dịch và nền tảng DeFi.
• Cơ chế sinh lợi:Lợi suất tài sản rủi ro thấp cho phép cạnh tranh với lợi tức ngân hàng truyền thống.
• Thanh toán hiệu quả:Kết hợp sự ổn định giá USD với tốc độ và khả năng lập trình của blockchain cho việc chuyển tiền, thanh toán và sử dụng tài sản thế chấp.

Rủi ro:

• Rủi ro Chính sách và Lãi suất:Thu nhập của Circle nhạy cảm với lãi suất. Các đợt cắt giảm lãi suất của Fed có thể làm giảm lợi suất dự trữ. Lệnh cấm lãi suất cho người dùng theo Đạo luật GENIUS càng hạn chế các mô hình doanh thu.
• Sự không chắc chắn về quy định:Các quy định toàn cầu đang phát triển. Các quy tắc trong tương lai (ví dụ: yêu cầu về vốn, hạn chế danh sách trắng) có thể làm tăng chi phí tuân thủ và hạn chế hoạt động.
• Rủi ro về bảo mật và kỹ thuật:Mặc dù có dự trữ chất lượng cao, các tổ chức tài chính gặp rủi ro vận hành. Vào năm 2023, 3,3 tỷ USD trong dự trữ của Circle đã bị đóng băng tạm thời do sự sụp đổ của SVB, làm nổi bật những điểm yếu về quản lý và thanh khoản.
• Rủi ro tự tin:Giá trị của USDC phụ thuộc vào độ tin cậy trong hoạt động của Circle. Các cuộc kiểm toán phản ánh dữ liệu tại một thời điểm, không phải là rủi ro đầy đủ. Mất niềm tin—ngay cả khi hoạt động tuân thủ—có thể dẫn đến việc mất liên kết.
• Cuộc thi:Các lựa chọn như USDT, BUSD, DAI và CBDC đặt ra mối đe dọa. Sự tuân thủ vượt trội của USDC có thể không bảo vệ nó khỏi những biến động thị phần dựa trên giá hoặc do chính sách.
• Xem xét của nhà đầu tư:Cổ phiếu IPO cung cấp quyền truy cập bán lẻ vào nền kinh tế stablecoin, nhưng sự biến động vẫn còn. Cổ phiếu CRCL tăng vọt trong ngày đầu tiên, nhưng hiệu suất trong tương lai phụ thuộc vào việc áp dụng USDC, quy định và các xu hướng vĩ mô. Sự phụ thuộc quá mức vào thu nhập từ lãi suất khiến nó nhạy cảm với sự thay đổi chính sách tiền tệ. Nên thận trọng.

Kết luận

Là một người tiên phong trong ngành stablecoin, Circle đang đưa stablecoin vào tài chính chính thống trong khi điều hướng các thách thức về kinh tế vĩ mô và quy định. Tương lai của nó phụ thuộc vào việc cân bằng đổi mới với tuân thủ, mở rộng các trường hợp sử dụng của USDC và quản lý dự trữ một cách thận trọng. Trong cuộc đua tiền tệ kỹ thuật số toàn cầu, các động thái của Circle được theo dõi chặt chẽ và có thể định hình tương lai của cơ sở hạ tầng tiền điện tử và thanh toán. Đối với các nhà đầu tư và ngành công nghiệp, Circle đại diện cho cả cơ hội và một nghiên cứu điển hình trong việc điều hướng biên giới tài chính kỹ thuật số.


Tài liệu tham khảo
[1] Circle phát hành tài liệu trắng về "Mạng thanh toán Stablecoin"
[2] Tính minh bạch & sự ổn định
[3] Circle chạy nước rút đến Sàn giao dịch Chứng khoán New York: định giá 7,2 tỷ USD IDG và Accel là cổ đông PPT Roadshow bị lộ
[4] Cổ phiếu của gã khổng lồ stablecoin Circle tăng vọt trong màn ra mắt ấn tượng trên NYSE